به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، حرم مطهر حضرت معصومه (س) بزرگترین و مهمترین جاذبه مذهبی شهرمقدس قم به شمار می‌رود که سالانه پذیرای ۲۰ میلیون زائر از سراسر ایران و کشورهای دیگر است.این بنای با شکوه در مرکز شهر قم واقع شده و تاریخ بنای آن به قرن سوم هجری قمری باز می‌گردد.
پس از خاکسپاری پیکر مطهر حضرت معصومه (س) در محل فعلی، که در آن عصر به نام بابلان نام داشت، پسران اشعری، سایبانی از بوریا، بر روی مرقد او ترتیب دادند، پس از مدتی در اواسط قرن سوم هجری قمری، حضرت زینب دختر امام جواد (ع) از مصالح آجر و سنگ و گچ، گنبد و بارگاهی بر روی مرقد مطهر حضرت معصومه (س) ساخت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری مرجع عظیم الشأن امام خمینی، تحولات معنوی و ساختمانی بسیار چشمگیری در بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س) از جهات مختلف عمرانی و معنوی به وجود آمد. در همین ارتباط گفتگویی انجام داده ایم با برخی از معاونین آستان مقدس فاطمی که در پی می آید:
پیشرفت های عمرانی حرم
هادی محمودنژاد معاون اجرایی آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها با اشاره به پیشرفت‌های آستان مقدس حضرت معصومه(س) پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت : آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها در این ۴۰ سال در عرصه‌های مختلف پیشرفت‌ها چشمگیری داشته است .
وی افزود: پس از انقلاب فعالیت‌های گسترده‌ای در حوزه خدمات به زائران، خدمات به مجاوران، خدمت به محرومان، خدمت به موقوفات و همچنین در حوزه حقوقی و املاک، در حوزه حراست و نگهداری و مرمت بنای ارزشمند آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، توجه به میراث ملموس و ناملموس حرم مطهر و ثبت و توسعه املاک آستان مقدس در حوزه‌های گوناگون شهری و غیرشهری صورت پذیرفته است که این توسعه صرفاً پس از انقلاب اسلامی بوده است.
معاون اجرایی حرم مطهر حضرت معصومه(س) با اشاره به انجام فعالیت‌های گسترده عمرانی در حرم مطهر افزود: در ابتدای انقلاب اسلامی حرم مطهر حدود ۱۴ هزار مترمربع بود و توسعه امروز حرم مطهر به بیش از ۱۴۰ هزار مترمربع در زمینه توسعه فضایی رسیده است.
حضور سالانه ۲۰میلیون زائر در قم
وی با بیان اینکه حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها پذیرای یش از ۲۰ میلیون زائر در سال است گفت: بر همین اساس کمبود فضا همچنان احساس می‌شود و جهت رفع آن تلاش می‌شود که در این راستا صحن‌هایی در حال احداث و بهره‌برداری است.
معاون اجرایی آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها گفت: از دیگر توسعه‌های عمرانی بعد از انقلاب می‌توان به توسعه جنوبی حرم مطهر که شامل شبستان امام خمینی (ره)، شبستان نجمه خاتون سلام‌الله علیها اشاره کرد که دو شبستان مذکور به فضای بهره‌برداری خانوادگی اختصاص پیدا کرد.همچنین صحن حضرت صاحب‌الزمان (عج)، مهمان‌سرای حضرتی و پارکینگ‌های وسیع از دیگر توسعه‌های فضایی است که از سوی حرم مطهر صورت پذیرفته است.
محمود نژاد خاطرنشان کرد: توسعه بخش غربی حرم مطهر از دیگر توسعه‌های پس از انقلاب اسلامی است؛ در ضلع غربی حرم مطهر که محل عبور رودخانه فصلی قم است، با همتی که صورت پذیرفت قسمت‌های زیاد از این رودخانه مسقف و صحن جامع امام جواد علیه‌السلام به بهره‌برداری رسید؛ این در حالی است که فاز اول و دوم زائرسرای کوثر با خدمات رایگان به زائر به بهره‌برداری کامل رسیده است.
معاون اجرایی آستان مقدس مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها افزود: توسعه ضلع شرقی حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها سومین توسعه‌ای بود که پس از انقلاب اسلامی به وجود آمد، کتابخانه تخصصی آستان مقدس به بهره‌برداری رسید و صحن جامع فاطمی در بخش ورودی بلوار پیامبر اعظم (ص) مورد بهره‌برداری قرار گرفت؛ همچنین یادآوری می‌شود که شبستان پیامبر اعظم (ص) نیز در چند ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی با اشاره به توسعه داخلی حرم مطهر گفت: از توسعه‌های داخلی حرم مطهر نیز می‌توان به احداث شبستان حضرت زهرا سلام‌الله علیها در صحن طبقه تحتانی صحن امام هادی علیه‌السلام اشاره کرد و شبستان امام علی علیه‌السلام با وسعت ۵ هزار و ۵۰۰ نیز در صحن مجاور این شبستان در طبقه تحتانی صحن امام رضا علیه‌السلام از دیگر پروژه‌های داخلی آستان مقدس است.
محمودنژاد ادامه داد: اولین کتابخانه شهر قم را حرم مطهر پس از فجر انقلاب اسلامی راه‌اندازی کرد و اولین موزه در حرم مطهر طراحی و راه‌اندازی شد، احداث و طراحی ضریح شبستان نجمه خاتون سلام‌الله علیها، طراحی و احداث پنجره فولادهایی در حرم مطهر در مسجد بالاسر مبارک، هتل‌هایی که در جهت رفاه حال زائران انجام‌شده از دیگر توسعه‌های عمرانی حرم مطهر بوده است.
توسعه فعالیت‌های پژوهشی آستان مقدس
معاون اجرایی آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها ضمن تبیین فعالیت‌های پژوهشی آستان مقدس پس از انقلاب اسلامی گفت: احداث پژوهشکده علامه طباطبایی با عرصه بیش از ۵۰ هزار مترمربع، ایجاد سایت چندمنظوره ورزشی، احداث بیمارستان در شهر جعفریه، احداث و تجهیز و خدمات درمانگاه حرم مطهر در بخش‌های گوناگون درمانی به زائران با فعالیت چشمگیر، توسعه‌های مکانیکی و برقی، بروز کردن امکانات سرمایش و گرمایش با جدیدترین مکانیسم، هوشمند سازی تابلو برق‌های حرم مطهر و تولید برق با ظرفیت مناسب از مهمترین فعالیت‌های انجام‌شده پس از فجر انقلاب در حرم مطهر است.
افزایش چشمگیر موقوفات
محمود نژاد با بیان اینکه در حوزه وقف نیز توسعه مستحدثات وقف از حدود ۸ هزار متر به ۲۳۰ هزار مترمربع توسعه یافته است گفت: آنچه که واقفان برای آستان مقدس وقف می‌کنند، بهره آن برای مردم و جامعه اسلامی است، عمل دقیق به نیت واقف یکی از موضوعاتی است که همواره در دستور کار آستان مقدس قرار دارد.
وی با بیان اینکه آستان مقدس کریمه اهل‌بیت (س) از مجموعه‌هایی است که به‌روزترین عملکرد را در حوزه عمل به نیت واقفان دارد، افزود: عمل دقیق به نیت واقفان یعنی آن چیزی که واقفان از صدها سال قبل موقوفه را به نیت آن وقف کرده‌اند، اینکه چگونه نسبت به درآمد موقوفه عمل شود احصا شده و آستان مقدس دقیقاً برمدار نیت واقف به ساماندهی موقوفات پرداخته است.
معاون اجرایی حرم مطهر تصریح کرد: در این راستا افزایش کمی و کیفی موقوفات، ایجاد و توسعه موقوفات در بخش زراعت و دامداری، دام‌پروری و شیلات، مخازن آب، نگهداری قنوات، چاه‌های آب و بهره‌برداری از آن استخرهای خاکی ذخیره‌سازی از آب با پوشش ژئو منبران جهت در صرفه‌جویی و استفاده بهینه در حوزه مختلف کشاورزی و شیلات در حال انجام است.
ارائه ۳۲ خدمت با ۶ هزار خادم به زائران
حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اشرف عبدی مدیر کتابخانه، موزه و مرکز اسناد حرم مطهر نیز در گفتگو با شبستان با اشاره به توسعه خدمات به زائران تصریح کرد: قبل از انقلاب تنوع خدمات کمتر از انگشتان یک دست بود.
وی با بیان اینکه امروز ۳۲ نوع خدمت در حرم مطهر ارائه می‌شود، گفت: مجموعه مدیریت حرم مطهر چهار اداره مختلف دارد که هر کدام از این ادارات خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند.
مدیر حرم مطهر کریمه اهل‌بیت (س) با اشاره به ارائه هشت نوع خدمت در اداره انتظامات حرم عنوان کرد: اداره خدمات زائر در سال ۹۳ آغاز به کار کرد که ۱۳ نوع خدمت را ارائه می‌دهد که نشان از توسعه کمی و کیفی است در این بخش است.
وی تصریح کرد: واحد خدمات سالمندان که از سال ۹۳ کار خود را دنبال کرده آن سال یک دستگاه ماشین زائربر هم نداشت اما اکنون ۱۵ ماشین زائر بر در سه محور فعال هستند؛ صندلی چرخ‌داری که برای زائران در نظر گرفته شده در هر شیفت حداقل ۵۰ صندلی است و صندلی امانی در دوره‌ای معنا نداشت اما اکنون سه دفتر امانی در درب‌های ۱۷، ۲۴ و یک به صورت مستمر باز است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدی ادامه داد: در حوزه خدمات اماکن رواق خواهران در گذشته هیچ خدماتی به زائر به صورت مستقل ارائه نمی‌شد اما اکنون در این بخش هفت نوع خدمت به زائران ارائه می‌شود.
وی با بیان اینکه برای ارتقای اخلاق خادمان دوره‌های مختلف آموزشی و اخلاقی را برگزار می‌کنیم، گفت: هفته‌ای چهار جلسه برای خدام اخلاق خادمی و مباحث مرتبط ارائه می‌شود.
کتابخانه آستان مقدس
حجت الاسلام والمسلمین عبدی همچنین به کتابخانه آستان اشاره کرد و گفت: یکی از برنامه های کتابخانه آستان مقدس بانوی کرامت ارائه خدمات به زائرین حرم مطهر است که با این هدف کتابخانه ویژه حرم مطهر در دو قسمت برادران و خواهران فعال شده و در اختیار عموم زائران قرار گرفته است.
وی افزود: کتابخانه ویژه حرم مطهر در بخش خواهران در شبستان نجمه خاتون واقع شده است که به صورت قفسه باز در اختیار زائران این بارگاه نورانی است و همچنین زائران می توانند کتاب های این کتابخانه را به صورت امانی دریافت کرده و برای مطالعه به منزل و یا شهر خود برده و در سفر بعدی به شهر قم کتاب را عودت دهند.
مدیر کتابخانه، موزه و مرکز اسناد حرم مطهر بانوی کرامت افزود: کتابخانه ویژه حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها در بخش آقایان نیز در رواق علامه مجلسی واقع شده است که در این بخش نیز امکان مطالعه وجود دارد.
رشد معنوی قم
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به رشد معنوی در قم و ترویج این معنویت به دیگر شهرها گفت:معنویت همیشه در ایران وجود داشته است اما بعد از انقلاب رویش فرهنگ در جامعه خود را نشان داد و با درخشش انقلاب حتی برخی از کسانی که به سوی سکولار کشش داشتند با انقلاب همراه شدند و حتی شاهد هستیم که فرزندانی متدین و متعهد به انقلاب در این خانواده ها رشد یافتند.
وی در پایان تصریح کرد: در گذشته حوزه های علمیه و مراکز دینی بسیار محدود بودند اما با پیروزی انقلاب امروز شاهد هستیم که در دورترین نقاط حوزه ها تاسیس شده اند و طلابی محقق و دانشمند تربیت می شوند و این اثر معنوی انقلاب است.
نظر شما