به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان و به مناسبت بزرگداشت داستان‌سرای نامی ایرانی حکیم نظامی، ویژه برنامه‌ای با حضور علی مجتبی روزبهانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان، خانم «مارال آق مرادوا» مدیر بخش بین‌الملل دانشگاه، خانم «بهار آتانیازوا» رئیس دپارتمان زبان فارسی و جمعی از استادان و دانشجویان گروه زبان فارسی دانشگاه دولت محمد آزادی و فارسی‌آموزان رایزنی فرهنگی کشورمان برگزار شد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان با اشاره به حکیم نظامی، شاعر پارسی‌گوی قرن ششم هجری به عنوان یکی از گوهرهای ایران‌زمین گفت: از لحاظ ادبی و شکلی، ویژگی اصلی حکیم نظامی در آثار خود، قدرت وی در داستان‌سرایی، تصویرسازی و شخصیت پردازی است که بیشتر سعی کرده با توجه به فرهنگ عامه مردم، اندیشه‌های عرفانی و فلسفی خود را به زبان شعر بیان کند که نماد این هنر و داستان سرایی را می‌توان در خسرو و شیرین به عنوان شیرین ترین حکایت عاشقانه رایج در میان مردم مشاهده کرد.
وی افزود: یکی دیگر از وجوه آثار نظامی، نگاه او به انسان و هویت انسانی است. در اندیشه نظامی، انسان در محور و مرکز قرار دارد و همه پدیده‌ها به سوی او و همگام با او و در ارتباط مستقیم با او در حرکت هستند. انسان دارای یک جنبه فیزیکی و یک جنبه روحی است؛ دنیای شرق و غرب، انسان واحد آمیخته شده از روح و ماده را به دو نیمه رقیب هم تقسیم کرده، به طوری که غرب تلاش‌های دردناک روح خویش را با فرو رفتن در دنیای مادی فراموش می‌کند و شرق با برگزیدن روح و بد و پلشت دانستن ماده در بینوایی و فلاکت به سر می‌برد در حالی که هویت انسان، تلفیقی از روح و ماده است و این هویت، قابل تقسیم نیست.
روزبهانی اظهار داشت: نظامی به عنوان متفکر مسلمان و آگاه برای ساختن جامعه آرمانی به سه بعد وجود انسان یعنی اخلاق فردی و تزکیه اجتماعی، تعامل با همنوعان و نهایتاً صفات معنوی و روحانی انسان، توجه نشان داده است. او در پنج گنج به هر سه بعد وجودی انسان عنایت داشته و به تعریف انسان و صفات معنوی او پرداخته است.
وی ادامه داد: مسائل مربوط به انسان دوستی در اشعار نظامی، جنبه‌های فلسفی جدید به خود می‌گیرد و به صورت نیروی عمده ای در ادبیات درمی‌آید و الهام بخش شاعران متأخر می‌شود. بدون تردید می‌توان گفت نظامی از معدود شاعرانی است که در کنار مردم و محرومان در سده ششم، قرار داشت. از این جهت می‌توان شباهت‌های بسیاری بین آثار مختوم قلی فراغی شاعر پرآوازه ترکمن ایرانی که میراث مشترک دو کشور است و سال جاری نیز مصادف با سیصدمین سالگرد ولادت وی است با آثار حکیم نظامی یافت.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان با قدردانی از حسن نظر و تأکیدات مقامات عالی ترکمنستان بر گسترش همکاری‌های فرهنگی بین دو کشور به نظامی و هویتی که وی برای زن به عنوان یک انسان قائل است، اشاره کرد و گفت: نظامی خلاف دیدگاه مردم عصر خود در یک جامعه مردسالار که زن را فقط به دلیل زن بودن محکوم می‌دانستند هویتی والا برای زنان در نظر گرفته است.
روزبهانی افزود: نظامی علاوه بر توصیف زیبایی و جذابیت ظاهری زنان قصه‌هایش، یک سیر صعودی و متعالی برای آنها متصور می‌شود که تأثیر آن در کل داستان، غیرقابل انکار است. در واقع، نظامی زنان را مکمل هویت مردان دانسته از این رو در کنار هر قهرمان مرد، این مظهر زیبایی را قرار داده تا نقش تربیتی و انسان سازی خود را در مورد مردان ایفا کند.
علاقه و دلبستگی حکیم نظامی به ایران گرایی
نوید رسولی، رایزن فرهنگی کشورمان در ترکمنستان با اشاره به حکیم نظامی و گرامیداشت مقام و منزلت شاعر بزرگ پارسی‌گوی ایرانی در تقویم ملی ایرانیان گفت: اگر آسمان ادب پارسی را هفت ستاره درخشان، روشن کرده باشند، بی‌گمان، یکی از این هفت اختر رخشنده و تابناک، «نظامی گنجوی» است.
رسولی در ادامه افزود: اسنادی در کتب مختلف وجود دارد که به تفرشی بودن نظامی اشاره کرده است و روستای «طاد» که از توابع تفرش است به عنوان زادگاه اصلی نظامی عنوان شده است.
رایزن فرهنگی کشورمان با اشاره به تأثیر پذیرفتن نظامی از فردوسی به برخی ویژگی‌های نظامی که در اشعارش آمده است، اشاره کرد و گفت: نظامی همچون فردوسی، آغاز هر جستار داستانی‌اش را با نام خداوند آغاز می‌کند. (ای نام تو، بهترین سرآغاز / بی نام تو، نامه کی کنم باز؟)
وی تصریح کرد: نظامی همچون فردوسی، به ایران دلبسته و وابسته است و می‌کوشد فرهنگ ایرانی را در آیینه داستان‌های عاشقانه بازتاب دهد. ایران را در میان کشورهای جهان در جایگاهی بلند می‌نشاند. نظامی همچون فردوسی، به نیکی و نیکویی اندرز می‌دهد و راه درست زندگی را در انجام کارهای نیک و پسندیده می‌بیند.
رسولی گفت: حکیم نظامی گنجوی، بدون هیچ تردیدی، یکی از پایه‌های محکم ادبیات کلاسیک فارسی است. او با استادی تمام، در کنار شاعران بزرگی مانند فردوسی و سعدی قرار می‌گیرد که توانستند سبک و روش ویژه خود را خلق کنند.
رایزن فرهنگی کشورمان در پایان سخنانش، اظهار امیدواری کرد روزی بیاید که دوستداران راستین نظامی از هر کجای جهان، به یاری اندیشة بلند دانشوری چون او، جهان را به جای بهتری برای زندگی تبدیل کند.
خانم«بهار آتانیازوا» رئیس گروه زبان فارسی دانشگاه دولت محمد آزادی با اشاره به مشرق زمین به عنوان سرزمین متفکران، فیلسوفان و اندیشمندان بزرگی نظیر خوارزمی، بیرونی، فارابی، ابن سینا، حافظ، فردوسی، عمر خیام، نظامی و مختوم قلی که آثار شگفت انگیزی در تاریخ و فرهنگ باستانی برجای گذاشته‌اند، نظامی را شاعر و دانشمند قرن دوازده و از شخصیت‌های بزرگ جهان معرفی کرد.
وی در مثنوی سرایی در ردیف استادانی چون سعدی، فردوسی و رومی و در غزلسرایی در ردیف شاعری بزرگ چون حافظ قرار می‌گیرد.
خانم«بهار آتانیازوا»با اشاره به دیدگاه علمی و فلسفی نظامی و تبدیل آن به نظم، وی را شاعر دانشمندان دانست؛ چرا که در آثار نظامی در مورد فلسفه، عرفان، تصوف، نجوم، طالع بینی، هندسه، جغرافیا، کانی شناسی، تاریخ ادبیات به طور کامل سخن رانده شده است.
رئیس گروه زبان فارسی دانشگاه دولت محمد آزادی مطالعه میراث ادبی و تبلیغ و ترویج آثار بس ارزنده نظامی و انتقال اندیشه‌های این شخصیت بزرگ مشرق زمین به نسل‌های آتی را از جمله اولویت‌های اساسی دانست.
این مراسم با اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری، اجرای نقالی داستان «خسرو و شیرین»، خواندن مقاله و اشعاری از این شاعر بزرگ پارسی گوی توسط دانشجویان دانشگاه آزادی و فارسی آموزان رایزنی فرهنگی ادامه یافت.
اهدای جوایز و پذیرایی پایان بخش مراسم گرامیداشت یاد و خاطره این شاعر و داستان‌سرای ایرانی بود.
نظر شما