خبرگزاری شبستان-استان فارس؛ مهدی رحمانیان| اعتقاد به ظهور منجی که در هندسه معرفتی مسلمانان از آن به «مهدی» یاد می شود از باورهای مشترک میان ادیان آسمانی است. پیشوایان حقیقی دین مبین اسلام از زمان صدر اسلام به تبیین مسئله مهدویت پرداخته و بدین ترتیب، کمک شایانی به شیعیان در دوران غیبت امام عصر علیه السلام کرده اند.
دوران امام صادق علیه السلام به دلیل ویژگی های خاص تاریخی مجال بیشتری برای تبیین این مسئله فراهم آمده، تا آنجا که جزئی ترین مسائل مربوط به مهدویت در این دوران بیان شده است؛ وظایف منتظران در عصر غیبت، حوادث آخرالزمان، اتفاقات قیام تا استقرار حکومت و... نیز از تبیین آن حضرت دور نمانده است.
مهم ترین توصیه امام صادق علیه السلام به شیعیان در عصر غیبت، انتظار فرج است. ایشان با بیانات مختلف مردم را تشویق به انتظار می کنند.
مهم ترین توصیه امام صادق علیه السلام به شیعیان در عصر غیبت، انتظار فرج است. ایشان با بیانات مختلف مردم را تشویق به انتظار می کنند؛ چنان که فرمودند: «اگر قائم را درک کنم در طول عمرم به او خدمت می کنم.»
با توجه به انحرافات فکری راجع به مسئله مهدویت و وجود جنبش های مهدوی در آن دوران، تأکید بر آموزه مهدویت و تبیین مسائل آن در دوران امام صادق علیه السلام بسیار مورد توجه ایشان بوده است. در این دوران است که منکر مهدی علیه السلام خارج ازدین شمرده می شود و نشانه های فراوانی برای ایشان بیان می شود.
در اندیشه صادق آل محمد صلی الله علیه و آله عالم هستی هیچ گاه خالی از حجت نیست. بر اساس سخنان ایشان، آیات فراوانی در قرآن کریم وجود دارد که تأویل باطنی آنها بر مسئله مهدویت قابل تطبیق است، ضمن آنکه شباهت های چندی میان ایشان و دیگر پیامبران ارائه شده است.
مسئله غیبت امام عصر علیه السلام به طور جدی در این دوران مطرح شده است. وضعیت مردم در آن دوران، ظلم و ستم هایی که بر ایشان وارد می شود و آموزش دعا برای حفظ دین، از جمله محورهای کار امام صادق علیه السلام بوده است. فضلیت انتظار و منتظران نیز در این دوران چنان تأکید می شود که منتظر همچون شمشیرزننده در رکاب رسول اللّه صلی الله علیه و آله شمرده می شود.
در این دوران، علایم حتمی ظهور با جزئیات آن تبیین شده و حوادث مربوط به قیام آن حضرت تا استقرار حکومت مهدوی مورد تأکید قرار گرفته است و گسترش عدالت در گیتی از مهم ترین دستاوردهای حکومت ایشان به شمار می آید.(۱)
آمادگی برای ظهور
آمادگی برای ظهور، از وظایفی است که وجود مقدس صادق آل محمد علیه السلام نیز به آن اشاره دارند؛ براساس آنچه از روایات به ما رسیده است، وظایف منتظران به سه دسته تقسیم می شود: وظایف فردی، وظایف اجتماعی، وظایف حکومتی.
آنگونه که قائم مقام بنیاد فرهنگی مهدی موعود(عج) استان فارس می گوید فرد منتظر در عصر غیبت، وظایفی نسبت به خود و ارتقاء سطح بینش خود دارد که در سه حوزه به این وظایف پرداخته می شود: حوزه شناخت، حوزه عاطفه و حوزه رفتار.
منتظر حضرت صاحب الزمان (عج) اگر نتوانسته باشد بر نفس خود غلبه کرده و زمام امور زندگی خویش را به عهده بگیرد، هرگز نمی تواند بر جامعه و دل های مردم چیره گشته و آنان را جهت ظهور آماده کند.
حجت الاسلام محمدحسین حدائق مهمترین بخش انتظار در بُعد فردی را حوزه رفتار می داند چرا که با حرکت درست می توان زمینه ساز ظهور حضرت شد.
«خودسازی» مهم وظیفه منتظران
وی همچنین «خودسازی» را از وظایف مهم منتظران در حوزه رفتار، عنوان می کند و می گوید: منتظر حضرت صاحب الزمان (عج) اگر نتوانسته باشد بر نفس خود غلبه کرده و زمام امور زندگی خویش را به عهده بگیرد، هرگز نمی تواند بر جامعه و دل های مردم چیره گشته و آنان را جهت ظهور آماده کند.
به اذعان حجت الاسلام حدائق مهم ترین روایتی که در این زمینه می توان به آن اشاره و توضیحاتی پیرامون آن ارائه کرد، روایت مأثور از امام صادق (ع) است که حضرت می‌فرمایند: «مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَلْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر ؛ هرکس دوست دارد از یاران حضرت قائم (عج) باشد، باید منتظر باشد و در حال انتظار، به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار نماید».
ویژگی منتظران در کلام امام صادق(ع)
وی ادامه می دهد: در این حدیث، امام صادق (ع) دو ویژگی و وظیفه مهم را برای منتظرین امام عصر(عج) نام می برند؛ به نحوی که چنان چه این ویژگی ها در فردی نباشد، با وجود ادعایش بر انتظار، «منتظر» نیست.
اول: پاک بودن و اهل معصیت نبودن؛ منتظر امام زمان عج پاک زندگی می کند و گام در راه حرام برنمی دارد. چشم گناهکار از دیدار روی محبوب محروم خواهد بود، گوش عاصی صدای امام زمانش را نخواهد شنید.
دوم: داشتن حُسن خلق نسبت به نزدیکان و دوستان و خویشان و هر که با او مراوده ای دارد. به گونه ای رفتار می نماید که، هرکه با چنین فردی مواجه می‌شود، متوجه شود که او فردی از منتظرین امام عصر (عج) است و حسن خلق او تبلیغ امام زمان(عج) باشد.
به گفته قایم مقام بنیاد فرهنگی مهدی موعود(عج) هنگامی که از امام صادق(ع) درباره حُسن خلق سؤال شد، امام (ع) فرمود: «تُلَیِّنُ جانِبَکَ وَ تُطَیِّبُ کَلامَکَ وَ تَلْقی اَخاکَ بِبِشرٍ حَسَنٍ ؛ کلامت را پاکیزه کن و نرمخو باش و با برادر دینی خود، با چهره ی باز و خوشرویی برخورد کن».
صدقه دادن به نیت امام مهدی(عج)
وی همچنین از دیگر وظایف منتظرین امام زمان (عج) را صدقه دادن و کمک مادی در راه ایشان عنوان کرده و می گوید: این اهداء کردن اعمال نیک به اولیاء در راه اصلاح درونی خود انسان بسیار مؤثر بوده و ثواب همان عمل را چندین برابر به خودِ انسان بازمی گرداند.
حجت الاسلام حدائق همچنین می گوید: جامعه منتظر نیز در ایجاد و تحقق زمینه ظهور امام عصر(عج) و آمادگی همراهی با ایشان بعد از ظهور، وظایفی داشته که ایجاد همدلی و وحدت و پرهیز از تفرقه، دفاع و حمایت از حرکت های زمینه ساز، برپایی و برگزاری مجالس مهدوی، شرکت در اجتماعات و مجالس مهدوی و … از جمله آن است.
وی در بیان وظایف حکومت نیز می گوید: حکومت اسلامی متولّی ایجاد بستر مناسب جهت ترویج معارف مهدوی در جامعه به جهت پیاده کردن آن معارف در زندگی منتظران حضرتش می‌باشد. لذا وظایفی بر عهده دارد که عبارتند از بسط و گسترش فرهنگ مهدویت در جامعه، ارائه الگوی کارآمد از انقلاب اسلامی و تربیت نیروهای مهدوی.
*(۱)
نظر شما