به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اصفهان، نمازجمعه يگ گردهمايي عبادی، ديني، اجتماعي و سیاسی بوده که برگزاري آن در ايران در قرون جديد براي اولين بار پس از صدر اسلام، در زمان حکومت صفويه ثبت شده است. اين سنت ديني با تعطيلي‌هاي مكرر به‌دليل فشار حكومت‌هاي غيرديني مواجه شده است اما پس از انقلاب اسلامي با دستور مستقيم امام خميني (ره)، برگزار و هم اكنون در بيشتر شهرهای ايران هر جمعه برگزار مي‌شود.
پنجم مرداد ماه سالروز اقامه اولین نماز جمعه در تهران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است، به همین مناسبت با حجت الاسلام و المسلمین «رمضانعلی معتمدی» مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان گفتگویی ترتیب دادیم که در ادامه آن را از نظر می‌گذرانید.
سوال: اهمیت و جایگاه نماز جمعه از نظر شما چیست؟
پاسخ: نماز جمعه از اهمیت عبادی و سیاسی فوق العاده ای برخوردار است و اولین نماز جمعه اسلام نیز از طرف حضرت پیامبر(صلی الله علیه و آله) در آستانه تأسیس اولین دولت اسلامی برگزار شد، که این نشان از پیوند نزدیک و عمیق بین نماز جمعه با امور سیاسی و حاکمیت اسلام دارد.
اسلام دین سیاست است و به فرموده امام خمینی ره که فرمودند «هر کس خیال کند که اسلام منفک از سیاست است، جاهل بوده و از اسلام و سیاست اطلاع ندارد»؛ مسلمین را به صورت جدی به برپایی نماز جمعه دعوت نموده است.
نماز جمعه یکی از بزرگترین پدیده های اسلامی و یکی از مهمترین ره آوردهای انقلاب اسلامی بود و یکی از تجلیات حضور دائمی مردم در صحنه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شرکت آنها در نماز جمعه بود.
در قرآن کریم سوره‌ای به نام جمعه در اهمیت و جایگاه نماز جمعه نازل شده و حضرت امام(ره) به عنوان بنیان گذار جمهوری اسلامی نیز تمام اقشار ملت، را به شرکت به نماز جمعه تشویق فرمودند.
سوال: ویژگی های امام جمعه موفق از نظر شما چیست؟
پاسخ: احیاء واقعی نماز جمعه در ایران یکی از دست آوردهای عظیم انقلاب کبیر اسلامی ایران است و ما آن را مانند بسیاری از برکات، مدیون حضرت امام(ره) هستیم برای پاسخ به این سوال نیز توجه شما را به فرمایشات امام خمینی ره بنیان گذار انقلاب اسلامی و احیاگر برپایی نماز جمعه‌های منظم در کشور جلب می‌کنم.
ایشان در خصوص نماز جمعه فرمودند: « در خطبه نماز جمعه، مقدّرات مملکت باید بیان شود. مسائل سیاسی که در مملکت جریان باید پیدا کند. مسائل اجتماعی که در مملکت باید جریان پیدا کند. گرفتاری‌های مسلمانها، اختلافات مسلمانها در آن خطبهها باید طرح بشود و رفع بشود… نماز جمعه عبادت است، لکن عبادتی که مدغم در سیاست است، سیاست در عبادت مدغم است».
از فرمایشات ایشان این گونه استفاده می‌شود که امام جمعه موفق امام جمعه‌ای است که در صحنه بوده، شرایط را بشناسد و برای رفع گرفتاری‌های امت در تلاش باشد.
البته این وظیفه تمامی آحاد جامعه اسلامی است چرا که در روایت داریم «مَن أَصْبَحَ وَلَمْ یَهْتَمَّ بِامُورِ الْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِم» بنابراین توجه به مسائل معیشت مادی و معنوی مردم در کشور اسلامی این است که نسبت به گرفتاری برادر و خواهر مسلمان خود خو را مسئول دانسته و تلاش کند اما ائمه محترم جمعه با توجه به شان و جایگاه اجتماعی در این زمینه مسئولیت بیشتری دارند که به حمدلله اکنون می‌بینیم که ائمه جمعه در مواقع سیل، زلزله و سایر مسائل و مشکلات در صف ابتدایی کمک به مردم هستند.
سوال: روش های جذب اقشار مختلف به ویژه جوانان به نماز جمعه از نظر شما چگونه است؟
پاسخ: اساسا ابتدا باید باورهای دینی به خصوص اهمیت و جایگاه نماز در خانواده‌ها نهادینه شود تا عشق و علاقه به مسجد، نماز جمعه، و... در جوانان به عنوان یک نیاز مطرح گردد و این مهم وقتی اتفاق می‌افتد که سه رکن اصلی جامعه(مسجد، مدرسه، خانواده) ایفای نقش نمایند.
زیر ساخت حضور جوانان در نماز جمعه، حضور در مساجد است به دلیل آنکه نمازهای یومیه به صورت سه وقت در مساجد برگزار می‌گردد و اگر ائمه محترم جماعات نسبت به تشویق خانواده‌ها و به خصوص جوانان در مسجد فعالیت نمایند یعنی محیط پیرامونی مسجد را شناخته و ارتباط موثر با خانواده‌ها داشته باشدجوانان به مسجد جذب می‌شوند.
همان طور که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در نوزدهمین پیام خود به اجلاس سراسری نماز به ذکر اهمیت توجه به مسجد پرداختند و فرمودند: زمزمه‌ی محبت متولیان و مدیران و امنای مساجد، باید دلهای پاک جوانان را مجذوب و مشتاق کند. حضور جوانان و روحیه‌های بسیجی باید محیط مسجد را زنده و پرنشاط و آینده‌پو و لبریز از امید سازد.
بنابراین مسئولیت دادن به جوانان در مساجد می‌تواند کرامت و هویت بخشی را به همراه داشته باشد و این موضوع مقدمه حضور جوانان در نمازهای جمعه می‌شود به گونه‌ای که درجمعه امام جماعت مسجد، تبلیغ نماز جمعه و آثار و برکات آن را داشته باشد و خود ایشان به همراه اهالی محل و مسجد و جوانان در نماز جمعه شرکت نمایند.
وقتی جوان دید کسی که دعوت به حضور در نماز جمعه می‌کند خود نیز در آن حضور دارد و به همراه یکدیگر به مصلی نماز جمعه می‌روند، این مسئله در اصل یک الگوی عملی و یک راهکار برای جذب جوانان می‌شود.
سوال: آیا امامین انقلاب از نماز جمعه مطالباتی داشتند؟ جملاتی از آن بزرگواران در این خصوص به خاطر دارید؟
پاسخ: رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی) در پیامی که به دوازدهمین اجلاسیه نماز داشتند توصیه‌های مختلفی در خصوص اقامه نماز بیان کردند و در خصوص نماز جمعه نیز فرمودند «نمازهای جمعه باید پایگاه جذب و نصحیت وتعلیم باشد. امامان محترم جمعه با کمک برگزار کنندگان مراسم نماز، همه‌ی سعی خود را در این جهت مبذول دارند.»
ایشان همچنین به مناسبت هزارمین نماز جمعه تهران نیز فرمودند: «همه دست‌اندرکاران نمازهای جمعه - از جمله ائمّه محترم جمعه - در هرجا که هستند، زاد و توشه معنوی را که مردم بدان احتیاج دارند، در هر جمعه حاضر و آماده کنند و با بهترین بیان آن را تقدیم ذهنها و دلهای این مردم خداجوی و مؤمن نمایند.»
البته به فرموده رهبر انقلاب، ما نماز جمعه را از انقلاب و از امام داریم چرا که قبل از انقلاب، نماز جمعه کشور ما هم از لحاظ تعداد نماز جمعه‌ها، هم از لحاظ کمیّت مردمی که در آن شرکت میکردند و هم از لحاظ کیفیّت سخنانی که گفته می‌شد - مگر استثناهای محدودی - نزدیک به صفر بود. بعد از انقلاب، نماز جمعه ایران در صدر فهرست نماز جمعه‌های دنیای اسلام قرار گرفت و از این منظر قدردان رهبر کبیر انقلاب و مدیون خون شهدا هستیم که این ظرفیت را برای امت مسلمان ایران فراهم آوردند.
امام خمینی ره نیز در خصوص نماز جمعه بیانات و فرمایشات گران قدری دارند از آن جمله که فرمودند: « و من امیدوارم که این نماز جمعه در ایران، آن محتوای اصیل خودش را، که در صدر اسلام داشته است، احیا کند.» و یا اینکه در جای دیگر فرمودند: « آقایان باید در منابرشان، در مساجدشان، در خطبه هایشان به این مسائل رسیدگی بکنند و کارهایی که این انقلاب کرده گوشزد کنند به مردم»
ایشان همچنین در جای دیگری بیان داشتند: «در خطبه نماز جمعه مقدرات مملکت باید بیان شود، مسائل سیاسی مملکت جریان باید پیدا کند، مسائل اجتماعی در مملکت باید جریان پیدا کند گرفتاریها و اختلافات مسلمانها در آن خطبه ها باید حل شود و رفع شود، جنایات امثال محمدرضا خان باید در این خطبه های جمعه گفته شود و انتقاد شود راه هایی که ممکن است با آن راه ها آن جانی ها را از بین بُرد در نماز جمعه باید گفته شود. نماز جمعه عبادت است لیکن عبادتی که مُدغَم در سیاست است، سیاست مدغم در عبادت است.»
سوال: آیا فعالیت های اجتماعی هم در نماز جمعه انجام می‌شود؟
پاسخ: نماز جمعه مرکز وحدت و اجتماع مومنین است. یعنی در روز جمعه مومنین دور هم در محل برگزاری نماز باشکوه و عبادی سیاسی جمعه جمع می شوند و دل های خود را به هم نزدیک تر می کنند و باعث انس، الفت، صفا، صمیمیت و وحدت بیشتر مومنین می‌شود.
نماز جمعه قلب تپنده فرهنگی شهر و مرکز گفتمان سازی، جریان‌سازی و موج آفرینی فرهنگی، دینی، سیاسی و اجتماعی در هر منطقه است.
در ایام بیماری کرونا نمازهای جمعه و این پایگاه های نماز جمعه نشان دادند که قرارگاه خدمت و جهاد هستند. رزمایش بسیار بزرگ مواسات، همدلی و کمک مومنانه به برکت نمازهای جمعه در سطح کشور راه افتاد و کارهای بسیار زیبای مردم در ایران اسلامی درخشیده شد.
سوال: در مدت زمانی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از برگزاری نماز جمعه می‌گذرد آیا اقدامات ابتکاری به منظور هرچه باشکوه تر برگزار شدن آن انجام شده است؟
پاسخ: امروز در بسیاری از شهرها و استان‌ها نماز جمعه مرکز خدمت به مردم است. یعنی مشکلات و گرفتاری مردم از طریق مصلی، دفتر امام جمعه و نهاد مقدس و رحمانی نماز جمعه پیگیری و حل می شود.
در بسیاری از مواقع مصلی نماز جمعه در شهرهای مختلف کشور در ایام دیگری غیر از جمعه در اختیار اصناف مختلف برای ارائه کالا یا خدمات قرار گرفته برای مثال چندین مصلی برای برپایی نمایشگاه کتاب، نمایشگاه‌های بهاره یا نمایشگاه‌های دیگر فرهنگی تجهیز شده است.
همچنین راه‌های ارتباطی با مردم در دو شیفت صبح و بعد از ظهر در دفتر امام جمعه، پاسخگویی به مراجعات مردم، استفاده از راه‌های ارتباطی تلفنی، پیامکی و فضای مجازی است.
نظر شما