خبرگزاری شبستان-خراسان شمالی؛ فاطمه مقدسی باجگیران: مردم نسبت به حفظ آثار تاریخی دغدغه مند هستند، در چند سال اخیر شهروندان با علم و آگاهی به اهمیت ساختمان‌های تاریخی، خود به میراث فرهنگی مراجعه کرده تا این نهاد چگونگی مراقبت و مرمت آثار تاریخی را دریافته و مطابق ضوابط فنی مورد تأیید اداره کل اقدام کنند. آنان به منظور مرمت و بازسازی ساختمان تاریخی خویش این درخواست را داشتند تا بنای تاریخی مورد بازدید و بررسی کارشناسان قرار گیرد و بر اساس معیارهای منطبق با حوزه میراث فرهنگی اهتمام لازم صورت پذیرد.
ماهیت تاریخی بودن و گذشت زمان، عوامل طبیعی و دخالت‌های انسانی، فرسودگی در کالبد ابنیه تاریخی را به دنبال دارد، رفع این مهم نیازمند مرمت و نگهداری مداوم و همچنین اعتبارات مناسب و مستمر است.
اعتبارات قطره چکانی برای مرمت آثار تاریخی
هم اکنون شهرستان شیروان، ۶۹ آثار ثبت شده دارد که از این تعداد ۱۷ مورد بنا، هفت اثر طبیعی و ۴۵ اثر تپه و محوطه است.
تعدادی از مساجد تاریخی و بناهای ثبت شده نیاز به مرمت مستمر دارد، ولی تعداد آثار تاریخی موجود در این شهرستان با اعتبارات قطره چکانی قابل مرمت و نگهداری نیست.
میراث فرهنگی می تواند جهت حفظ و نگهداری میراث تاریخی و فرهنگی، ساماندهی و مرمت آثار تاریخی را به بخش خصوصی واگذار کند و ترغیبی جهت ورود سرمایه‌گذاران باشد.
مرمت سه اثر تاریخی شهرستان شیروان در دست اجرا است
میراث فاخر فرهنگی امانت نیاکان است که این میراث کهن با مراقبت و امانت داری، باید سالم به نسل آینده واگذار شود.
به منظور حفاظت از میراث تاریخی فرهنگی، ضرورت نگهداری و حفاظت از بناهای تاریخی، سال گذشته مرمت سه اثر تاریخی خانه یحیی بیک در شهر زیارت، حمام حصار دوین و پایاب الله آباد این شهرستان شروع شد که اکنون در دست اجرا است.
مرمت این آثار غالبا توسط استادکاران و مرمتگران بومی انجام شده که علاوه بر کاهش هزینه‌های مرمت، زمینه اشتغال در استان و شهرستان را نیز فراهم کرده است.
با توجه به شرایط حمایتی برای نگهداری و مرمت خانه‌های تاریخی، جدیدترین بسته حمایتی و تشویقی دولت سیزدهم مربوط به تسهیلات مقاوم‌سازی و مرمت بناهای تاریخی در محدوده بافت‌های تاریخی در قالب تسهیلات ودیعه مسکن بوده که نیاز است مسئولان به جد پیگیر موضوع باشند.
خانه و باغ یحیی بیگ اثر فاخر دوره قاجار
بنای معروف به خانه و باغ یحیی بیک در روستای زیارت که در سال ۱۳۹۳ تبدیل به شهر شد در فاصله ۹ کیلومتری شمال غربی شیروان قرار دارد.
این خانه متعلق به یکی از خوانین شهرستان شیروان و قدمت آن مربوط به اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی است. از همین رو با مشارکت ۷۰ درصد سازمان میراث فرهنگی و به منظور تشویق مالکان اقدام به مرمت این بنا با همکاری مالک کردیم.
این بنا به نام سازنده اش یحیی بیک زاده به بنای یحیی بیک معروف است، تاکنون پژوهشی در باب این اثر انجام نشده و در متون تاریخی نیز ذکری از آن نیافتیم.
بنای یحیی بیک دارای پلان مستطیلی با ابعاد طول ۱۸.۳۵ متر و عرض ۱۰.۱۱ متر در ضلع شمالی باغی با ابعاد ۱۸ متر در ۵۰ متر قرار دارد.
بنا از ۱۱ بخش تشکیل شده که شامل ایوان ورودی، هشتی، تالار(شاهنشین)، نشیمن، اتاق خواب، باغ، اصطبل، آغل، انبار، سرویس بهداشتی که دخل و تصرف در پلان بنا صورت نگرفته است.
ورودی اصلی حیاط از سمت جنوب است که در این قسمت سرویس های بهداشتی، انباری، آغل، اصطبل قرار دارد، بعد از این بخش وارد باغ شده که در مقابل بنای اصلی قرار دارد.
شکوه تاریخ عصر تیمویان نهفته در چهارطاقی تیموریان
بنای تاریخی و کهن چهارطاقی تیموری که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است هم اکنون توجه بیشتر مسئولان برای بازسازی و مرمت این اثر مهم تاریخی در شهرستان شیروان را می طلبد.
برخی مورخان بنای چهارطاقی یا مقبره تیموری شیروان را مربوط به اوایل دوره تیموریان می دانند که در سنگ نوشته قبر داخل مقبره نیز تاریخ این اثر تاریخی ۷۸۵ ه.ق عنوان شده است.
براساس نوشته های تاریخی، این مقبره متعلق به یکی از سرداران معروف تیمور گورگانی است که از آن به نام عید خواجه یاد می شود.
بارزترین خصوصیت ویژگی این بنا استفاده از آجر(خشت) و تزیینات آن بوده و کتیبه هایی که در قسمت فوقانی داخل بنا نقش شده از جمله دیگر ویژگی های این بنای مهم تاریخی است.
بنای چهار طاقی تیموری در بخش شمال شرقی مقبره امام زاده حمزه رضا(ع) واقع شده و به خاطر تعمیراتی که در چند سال قبل صورت گرفته است بویژه از نظر استحکام بنا در آجر چینی(سفت کاری) اوضاع مساعدی دارد.
فاصله بنای چهار طاقی تیموری یا بنای امام زاده حمزه رضا در حدود ۵۰ متر بوده که مقبره در جهت شمال شرقی آن واقع شده است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان شیروان گفت: سال گذشته مرمت سه اثر تاریخی خانه یحیی بیک در شهر زیارت، حمام حصار دوین و پایاب الله آباد این شهرستان شروع شد که اکنون در دست اجرا است.
حمید رازقی اظهارکرد: تاکنون مرمت سه اثر تاریخی مزبور با هزینه کرد چهار میلیارد ریال از اعتبارات استانی بین ۸۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی با بیان اینکه اتمام مرمت این آثار، ۱۰ میلیارد ریال اعتبار می طلبد خاطرنشان کرد: در صورت تخصیص به موقع اعتبارات آثار یاد شده، تا پایان امسال به اتمام خواهد رسید.
رازقی عنوان کرد: طی دوسال اخیر برای مرمت آثار تاریخی شهرستان کد پروژه تعریف نشده بود که امسال سه اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفت و عملیات آن آغاز شد.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان شیروان با اشاره به اثر تاریخی چهارتاقی تیموری این شهرستان افزود: این اثر در سال های گذشته مرمت شده بود و رها شده بود که براساس برنامه ریزی های صورت گرفته سال آینده قرار است به اداره اوقاف شهرستان واگذار شود و مرمت آن انجام شود.
۶۹ اثر تاریخی این شهرستان خراسان شمالی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شهرستان شیروان در ۶۰ کیلومتری شرق بجنورد و در مسیر اصلی مسافران شمال مشهد و زائران بارگاه قدسی ثامن‌الحجج حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) واقع است که دارای ۶ روستای هدف گردشگری است.
نظر شما