اسلام امام صادق(ع) اسلام کلاهبرداری و حقوق های نجومی نیست/ لزوم استفاده مسئولان از اندیشه های بانکداری امام صادق(ع)

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امام جعفر صادق(ع) در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. دوران امامتش از سال 114  هجری قمری شروع شد و مقارن بود با خلافت پنج تن از خلفای اموی و دو طاغوت عباسی. آن بزرگوار در 25 شوال سال 148 ه.ق در سن 65 سالگی توسط منصور دوانیقی مسموم شد و پیکر مطهرش در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد، در زمان امامت آن حضرت بر اثر جنگ و ستیزهای بنی عباس برای براندازی حکومت بنی امیه و درگیری شدیدی که آنها با یکدیگر داشتند، فضای مناسبی برای ایشان فراهم شد و به رغم مشکلات حادّ جامعه مسلمین، در جهت بارور نمودن فرهنگ غنی اسلامی و هدایت جامعه مسلمانان از دریای موّاج اندیشه های خود بهره می برد لذا در ین خصوص با حجت الاسلام والمسلمین« مهدی احدی»، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین قم گفت و گویی انجام دادیم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.

چرا امام صادق (ع) را بزرگترین بنیانگذار انقلاب علمی و فرهنگی در تاریخ بشریت و پایه گذار مدارس علوم نقلی در دنیای اسلام می دانند؟

امام صادق (ع) در بیانی زیبا فرمودند: من می خواهم اوتاد در زمین و اعلام  در دین تربیت کنم، یعنی شخصیت ها و دانشمندانی که در استواری دین و مذهب داناترین و شناخته ترین افراد زمان باشند، چون در آن زمان راویان، روایت های زیادی از پیامبر اسلام (ص) و برخی مکاتب همانند حنفی ها نقل می کردند که آنها اوتاد و اعلام نبودند، در واقع اسلام تا آن زمان فاقد اوتاد و اعلام بود. بر همین اساس امام صادق (ع) شاگردانی با این ویژگی ها تربیت کرده  و به جامعه عرضه  کردند، ایشان فرمودند: شیعه کسی است که بتواند وزن و سنگینی زمین را افزایش دهد و این وزن و سنگینی زمین، بستگی به علما، فقها و دانشمندان زمین دارد، در صورتی که بنیه علمی یک مکتب سست و ضعیف باشد، آن مکتب ادامه نمی یابد؛ همان طور که شاهد بودیم در طول تاریخ افرادی با مکتب های مختلف مانند جبر، تمثیل ( جسم قایل شدن به خداوند) کمونیسم و سوسیالیسم (توسط لنین) ظهور کردند که به دلیل نداشتن اوتاد و اعلام در نهایت با شکست روبرو شدند، یعنی آنها مردانی نداشتند که از نظر علمی به قدری قدرتمند باشند که با قلم، زبان و تراوش فکری خود بتوانند در مقابل همه بایستند و همه شبهات را با آب زلال علم و قدرت منطق، بشویند.

لذا امام صادق (ع) چهار شاگرد به نام اوتاد عزم و اعلام دین معرفی کردند. مردم این شاگردان را با جان دل پذیرفته بودند و دشمن هم از آنها واهمه داشت که نام این شاگردان محمد بن مسلم، زرارة بن اعین،  یزید بن معاویه، لیث بن بختری مرادی بودند. این چهار شخص از بزرگترین علما و دارای قوی ترین بنیه علمی بودند؛ که هر یک چهره‌های درخشانی از تربیت شدگان مکتب آن حضرتند. حرکت علمی  آنها به گونه ای گسترش یافت که سراسر مناطق اسلامی را دربر گرفت و مردم از علم  آنها سخن‌ها می‌گفتند،  مثلا محمد بن مسلم در بحث امامت و ولایت سردار مکتب شیعه شد. زرارة بن اعین در رساله عملیه به فقه و شیعه بی نظیر بودند کما اینکه هنوز هم بسیاری از اندیشه های علمی و فقها به نظرات ایشان استناد می کنند، به گونه ای که هیچ یک از دانشمندان بزرگ جهان توان مناظره عقیدتی، علمی، فقهی و اقتصادی با این افراد را نداشتند.

در حال حاضر نیز نظریه های جابر بن حیان در زمینه شیمی سرآمد جهان است؛ بنابراین امام صادق (ع) این شاگردان را در زمینه اندیشه های مختلف علمی توانمند کردند. یکی از علمای بزرگ حنفیه می گوید: من از احمد بن حنبل شنیدم که مکتب امام صادق (ع) مکتبی است که قرآن را احیا کرد و اگر نبود شاگردان ایشان، قرآن به غلط تفسیر می شد. امام صادق (ع) و امام باقر (ع) فرموده اند تا آن زمان، مردم تصور می کردند فقط ثروتمندان باید به فقرا و ایتام انفاق کنند، آنها گفتند،منظور از انفاق، انفاق علمی است، چون پول خرج می شود ولی علم، ثروتی است که تا نسل های آینده باقی مانده و مورد استفاده قرار می گیرد، یعنی اگر ما درس بخوانیم و تحصیلات عالیه داشته باشیم، مصداق آیه "من ما رزقناهم و ینفقون" می شویم؛ به همین دلیل است که هیچ کس توان جنگیدن با قدرت علمی امام صادق (ع) را نداشت، حتی در عصر حاضر هم که به عصر اینترنت و توسعه تمدن معروف است، همه متوجه شدند که علم این امام بزرگوار علمی فراتر از علوم بقیه است. ایشان در حوزه ستاره شناسی، نظرات مهم و عجیبی دارند و کسی هم قدرت رد کردن آنها را نداشته است.

امام  صادق(ع) فرمودند: مردم با پیشرفت علوم و تمدن و گذشت زمان متوجه جایگاه ما می شوند، یعنی هرچه علم تکامل می یابد ما بیشتر متوجه جایگاه  علمی امامان و ائمه اطهار(ع) می شویم. نظرات امام صادق (ع) در خصوص ستاره سماک رامح (مایع نیزه ای) که ماهی یک بار و در عرض چهار دقیقه و چهار ثانیه طلوع می کند و سوخت خورشید و سایر ستارگان و سیارات را تامین می کند بسیار عجیب و علمی است،کشور شوروی در سال 1972 موفق به کشف این سیاره شد و آنها در پاسخ، پیام تبریک ایرانیان اشاره به امام صادق (ع) کردند؛ ضمن اینکه بنیه علمی ایشان محدود به یک بعد نبوده و نزدیک به 100 جلد کتاب و 10 هزار حدیث که حدود هفت هزار علمی و مابقی عملی هستند از امام صادق (ع) وجود دارد، این در حالی است که ایشان در بخش های اقتصاد مقاومتی نظرات بسیار مهمی داشتند و مقام معظم رهبری نیز در بخش اقتصاد مقاومتی از روایات ایشان استفاده می کنند. امام صادق (ع) در زمینه علوم سیاسی نیز فرموده اند، مهمترین اصل برای کفار در علوم سیاسی تبرج (برج) است، چون برج از دور پیداست ولی با کوچک ترین لغزشی فرو می ریزد، مفهوم سخن امام به این معناست که معمولا سیاست کفار و مشرکین همراه با قدرت و قوت نیست.

 سیاست علوم دینی شیعیان را سه  عامل ایمان، تقوا و تدبیر تشکیل می دهد، امام صادق (ع) در این زمینه می فرمایند: ما سیاسی نیستیم ولی سیاست داریم. سیاست یعنی تدبیر در کار،مسلمانان زمانی شکست می خورند که فاقد تدبیر باشند؛ بنابراین فرهنگ شیعه غنی ترین فرهنگ جهان است.ما قبل از انقلاب 300 میلیون شیعه در جهان داشتیم و اکنون به 800 میلیون افزایش یافته است، چون برگرفته از فرهنگ غنی امام صادق (ع) است. امام صادق (ع) در بانکداری نیز نظرات بسیار مهم و کارسازی دارند که اگر مسئولان بانکی همین نظرات ایشان را به کار بگیرند و اجرایی کنند، موفقیت های زیادی در این زمینه حاصل می شود. مگر می شود حکومتی اسلامی باشد،ولی اقتصادش اسلامی نباشد.

چرا به امام صادق (ع)  لقب رییس مکتب شیعه را داده اند؟

تا آن زمان هنوز مذاهب اربعه تشکیل نشده بودند، ولی مذاهب دیگری مانند مذاهب حنبلی ها، حنفی ها و مالکی ها شکل گرفته بود. رییس مذهب شیعه امام صادق (ع) بود،برای اینکه فقه انس با مذهب حرفی برای گفتن داشته باشد، آن فقه سه مذهب ،منتسب به امام صادق (ع) شدند و در مقابل آن سه مذهب، فقه دیگری به نام فقه جعفری  که از شاخه شعیان است  به وجود  آمد.

امام صادق (ع) چگونه اسلام را در مقابل انحرافات فکری و عقیدتی حفظ کردند؟

امام صادق (ع) منتسب به خاندان وحی است و هر بیانی را که می فرمایند، از پیامبر اکرم (ص) است؛ بنابراین آنها آورنده و بنیانگذار اسلام هستند. طبیعا همین افراد در کیفیت حفظ اسلام و ایجاد نبوغ از دیگران موثرتر بودند و از سوی دیگر بهترین شیوه امام برای حفظ اسلام، تربیت شاگردانش بود. ایشان چهار هزار شاگرد تربیت کردند و بعد هم آنها را تخصصی کردند. تخصصی کردن تا آن زمان وجود نداشت، همچنان این حوزه تخصصی ادامه پیدا کرد، گرچه اهل بیت (ع) را تا مدتی زندانی کرده و به شهادت رساندند و اجازه ترویج و ادامه حوزه تخصصی را به آنها نمی دادند اما در زمان شیخ طوسی، شیخ صدوق و شیخ مفید این حوزه تخصصی ادامه یافت که امروز هم شاهد این حوزه های تخصصی شیعه در جهان هستیم. اگر این حوزه های علمیه را امام تشکیل نمی دادند و تخصصی نمی کردند، ما امروز حرفی برای گفتن در جهان نداشتیم. اگر امروز حرفی برای گفتن در جهان داریم به دلیل تخصصی شدن حوزه های علمیه امام است که در قالب چهار هزار شیعه و چهار هزار استاد تربیت شدند.

چرا بعد از شهادت امام صادق (ع) شیعه به فرق مختلفی تقسیم شد؟

شیعه تقسیم نشد، چون دشمن قدرت تخصصی کردن حوزه های علمیه با شیعه را دیده بودند و برای اینکه بتوانند این حوزه های تخصصی را کمرنگ کنند،به برخی از مستضعفین شیعه رشوه داده و فکری در مقابل شیعه ساختند، اما همان فکری هم که توسط آنها شکل گرفت، ائمه بعدی آن را رد کردند؛ به این ترتیب دشمنان نتوانستند طرفداران خود را جذب کنند، ولی وحدت شیعه از زمان شیخ صدوق، شیخ مفید و شیخ طوسی تا اکنون ادامه دارد، ما هیچ فرقه ای نداریم و همه ما قایل به فقه امام صادق (ع) بوده و به آن عمل می کنیم.

توصیه های امام صادق (ع) درباره ویژگی های شیعه واقعی چیست؟

از نگاه امام صادق (ع) شیعه واقعی ویژگی های مختلف و متعددی دارد و در قالب یک سخنرانی و مقابله قابل تبیین نیست. به فرموده امام صادق (ع) یکی از مهمترین ویژگی های شیعه واقعی اقامه نماز است. فرمودند: هیچ یک از شیعیان به ما نمی رسند مگر با نماز. همچنین امام، شیوه و روش های مختلفی داشتند. یکی از سیره های وی زهد در دنیا بود. ایشان نسبت به بیت المال بسیار حساس بودند. لذا اگر مسئولان ما در حوزه های قضایی و اقتصادی زهد را پیشه خود می کردند، امروز به عنوان مفسد اقتصادی محاکمه نمی شدند. اسلامی که امام صادق (ع) می خواستند، اسلام برگرفته از روح و باطن قرنآن بود؛ اسلامی نیست که در آن حقوق های نجومی و کلاه برداری های مختلف باشد لذا سیره امام صادق (ع) همان سیره رسول اکرم و امام علی (ع) است.