به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر بهمن امسال در تهران در موزه هنرهای معاصر تهران و در مراکز استان ها تحت عنوان بخش « تجسم هنر» به دبیری به «امیر عبدالحسینی» برگزار می‌شود، جشنواره تجسمی فجر علی رغم اینکه نسبت به دیگر جشنواره های هنری فجر از عمر کوتاهی برخودار است اما به لحاظ تعداد هنرمندان شرکت کننده در این رویداد و رشته های هنری حاضر در آن از اهمیت فوق العاه ای برخوردار است؛ این جشنواره در طول حیات خود از ظرفیت بانوان در رشته های مختلف بهره می برد اما در شانزدهمین دوره نگاه متفاوتی به زنان داشته و توانسته از پتانسیل آنها در شورای داوری بخش های ده گانه هنرهای تجسمی بهره ببرد؛ درباره شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجرو بخش های مختلف و سیاستگزاری این رویداد با «محمد خراسانی زاده»، مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی وزرت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر امسال متفاوت تر از سال های گذشته برگزار می شود، سال های گذشته از داوران زن در جشنواره نیز استفاده می شد اما امسال در اغلب رشته ها بانوان حضور دارند؛ دلیل توجه ویژه این دوره از جشنواره فجر به پتانسل بانوان در حوزه هنرهای تجسمی چه بود؟
پرداختن ما به مسئله ظرفیت بانوان یک مسئله شعاری نیست، این طور نیست که به صورت شعاری از بانوان یک نفر را در جشنواره داشته باشیم؛ ما این رویکرد را قبول نداریم، چون واقعیت ظرفیت بانوان هنرمند ما یک ظرفیت بی نظیری است؛ چرا که اکثریت مطلق دانشجویان و هنرجویان ما بانوان هستند؛ بنابراین این ظرفیت که وارد خلق آثار هنری می شوند را نمی شود نادیده گرفت. در حال حاضر شاهد این هستیم که بانوان در رقابت بسیار دست برتر را دارند. امسال در دوسالانه خوشنویسی در بالاترین سطح خوشنویسی ایران یک خانم مقام برگزیده شکسته نستعلیق آن هم در رقابتی بسیار سخت گیرانه به خود اختصاص داد. این نشان می دهد چنین ظرفیتی وجود دارد. اینکه امسال در بخش مجسمه سازی تمام داوران از بین خانم ها انتخاب شدند یا در بخش تصویرسازی از حضور بانوان استفاده شد، نه به عنوان یک کار نمایشی بلکه به معنای واقعی شایسته سالاری خانم ها اثبات کردند که شایستگی آن را دارند و بدون نگاه جنسیت گرایانه صرفا بر اساس توانمندی شان انتخاب شدند.
پرداختن ما به مسئله ظرفیت بانوان یک مسئله شعاری نیست، این طور نیست که به صورت شعاری از بانوان یک نفر را در جشنواره داشته باشیم؛ ما این رویکرد را قبول نداریم، چون واقعیت ظرفیت بانوان هنرمند ما یک ظرفیت بی نظیری است؛ چرا که اکثریت مطلق دانشجویان و هنرجویان ما بانوان هستند؛ بنابراین این ظرفیت که وارد خلق آثار هنری می شوند را نمی شود نادیده گرفت. در حال حاضر شاهد این هستیم که بانوان در رقابت بسیار دست برتر را دارند.سال گذشته جشنواره فجر متاثر از شرایط کشور بود و بسیاری از هنرمندان در آن شرکت نکردند. شما چگونه توانستید کسانی را که سال گذشته در جشنواره مشارکت نداشتند را به حضور در جشنواره امسال ترغیب کنید؟
نکته مهم این است که مبنای نگاه ما باید قانون باشد و اتفاقا هنرمندان ما هم این را می پذیرند. اگر ما فارغ از نگاه سلیقه ای و جناحی و نگاه های تنگ نظرانه آغوش مان برای هنرمندان باز باشد، تجربه بنده و تجربه این دوره از جشنواره ثابت کرد که اگر ما ۱۰ قدم برای هنرمندان برداریم، آنها نیز ۱۰ قدم برای ما حرکت می کنند و هیچ مشکلی هم برای فعالیت در چهارچوب قانون ندارند. ما صادقانه با آنها بحث کردیم چه در جایگاه هسته مرکزی به عنوان دبیر، عضو شورای سیاستگزاری، داور یا چه در جایگاه شرکت کننده و حضور در رقابت، بازخورد ما بازخورد بی نظیری بود و برخلاف پیش داوری های ما وقتی از آنها صادقانه دعوت کردیم آنها نیز صادقانه آمدند و دست آنها را بابت همراهی شان می بوسم.
حضور هنرمندان استانی در بخش «تجسم هنر» شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر چشمگیر اس ارزیابی تان از این بخش چگونه است؟
پرداختن ما به مسئله ظرفیت بانوان یک مسئله شعاری نیست، این طور نیست که به صورت شعاری از بانوان یک نفر را در جشنواره داشته باشیم؛ ما این رویکرد را قبول نداریم، چون واقعیت ظرفیت بانوان هنرمند ما یک ظرفیت بی نظیری است؛ چرا که اکثریت مطلق دانشجویان و هنرجویان ما بانوان هستند؛ بنابراین این ظرفیت که وارد خلق آثار هنری می شوند را نمی شود نادیده گرفت. در حال حاضر شاهد این هستیم که بانوان در رقابت بسیار دست برتر را دارند. امسال در دوسالانه خوشنویسی در بالاترین سطح خوشنویسی ایران یک خانم مقام برگزیده شکسته نستعلیق آن هم در رقابتی بسیار سخت گیرانه به خود اختصاص داد. این نشان می دهد چنین ظرفیتی وجود دارد. اینکه امسال در بخش مجسمه سازی تمام داوران از بین خانم ها انتخاب شدند یا در بخش تصویرسازی از حضور بانوان استفاده شد، نه به عنوان یک کار نمایشی بلکه به معنای واقعی شایسته سالاری خانم ها اثبات کردند که شایستگی آن را دارند و بدون نگاه جنسیت گرایانه صرفا بر اساس توانمندی شان انتخاب شدند.
امسال در این بخش پدیده ای در استان ها در حال رقم خوردن است، سطح کیفی آثاری که در استان ها بر روی دیوار می رود کمتر از ادوار گذشته جشنواره ملی فجر نیست و یک اتفاق متفاوت است؛ در واقع در بخش «تجسم هنر» شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر یک رویش جدیدی از هنرمندان تجسمی سراسر استان ها بدون استثنا در با همه سلیقه ها در حال شکل گرفتن است. حجم آثار رسیده به جشنواره بالاست و سالیان گذشته قرار بود یک دیوار ملی تشکیل شود و فجر تجسمی صاحب خانه ای برای نمایش آثارش در بخش های مختلف شود. به نظرتان سرانجام این دیوار ملی به کجا خواهد انجامید؟
من از روز اول در مرکز هنرهای تجسمی به عنوان کسی که خودش دستی در آتش داشته و بیش از ۲۰ سال در عرصه گرافیک کار کرده چنین دغدغه ای را داشتم و حتی خیلی علاقه مند بودم که فجر امسال هم در فضایی متفاوت برگزار کنم، در خصوص محل برگزاری حتی این ایده مطرح شد که ما جشنواره امسال را از تمرکز خارج کنیم و در جای جای شهر شاهد برگزاری یک رویدادی باشیم که هر بخش در یک نقطه از آن در حال شکل گیری است. در نهایت جمع بندی دوستان اجرایی در دبیرخانه بر این شد که امسال به روال سابق برگزار شود، اما با توجه به افزایش مخاطب مشارکت بیشتر بازدیدکنندگان را در یک تمرکز داشته باشیم. این نوید را به شما می دهم که با مشارکت بخش خصوصی جایگاه ها و دیوارهای بسیار ارزشمندی برای عرصه هنرهای تجسمی در سطح تهران و سطح کشور در حال شکل گیری است و هم با توجه به صحیت های جناب آقای وزیر مرکز جامع هنری در حال شکل گیری است که گام های بسیار مثبتی برای آن برداشته است و برای آن برنامه ریزی خوبی صورت گرفته است.
بخش جدیدی که به امسال جشنواره اضافه شده، بخش دیوارنگاری شهری است، دلیل اضافه شدن این بخش به جشنواره هنرهای تجسمی فجر چه بود؟
به طور کلی سیاست ما در مرکز هنرهای تجسمی این است که هنر و هنرمندان تجسمی از وضعیت گلخانه ای و آزمایشگاهی خارج بشوند و به زندگی عموم مردم راه پیدا کنند. متاسفانه امروز مردم راجع به هنرهای تجسمی شناخت چندانی ندارند. اکثریت مردم تنها مجسمه یا یکی دو قالب از این هنرها را می شناسند و تنها کمتر از ۱۰ درصد از مردم تمام هنرهای تجسمی را می شناسند. این نشان می دهد که ما ذهنیت درستی را از هنرهای تجسمی نتوانستیم برای عموم مردم و افکار عمومی بیان کنیم و این یکی از چالش های بزرگ ماست که برای آن برنامه داریم. یکی از این برنامه ها این است که به بخشی برویم که مردم روزانه با آن مواجه هستند یعنی دیوارنگاری شهری، پدیده ای در بخش هنرهای تجسمی که مردم هر روز آن را می بینند، هم آثاری که در یک سال گذشته روی دیوارهای شهر اضافه شده و هم اینکه بخشی از برون داد فجر را روی دیوارهای شهر ببریم؛ پس انشاءالله با ارزیابی ما و مشارکت شهرداری تهران و برگزیده دیوارنگاره های شهری مورد تجلیل خواهند گرفت و بنا بر این است که سه تا از آثار برگزیده فجر که قابلیت دیوارنگاری را دارد یا از هنرمند برگزیده خریداری شود و یا با مشارکت خود آن هنرمند روی دیوارهای شهر شکل بگیرد.
آیا بخش دیوار نگری شهری با موضوع مثلا مقاومت یا دفاع مقدس آثار را به دیوار می برد؟
دیوارنگاره های شهری لزوما با موضوع مقاومت نیستند و کیفیت آثار و همخوانی با فضای درک عمومی مردم اولویت های شاخص گذاری آنها است و صرفا موضوع در این بخش مهم نیست.
نظر شما