به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، هنر «تذهیب» ایران امروز چهارشنبه ۱۵ آذرماه ۱۴۰۲ درهجدهمین نشست کمیته بین الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در شهر کاسان جمهوری بوتسوانا آفریقای جنوبی به صورت مشترک با کشورهای آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان ثبت جهانی شد.
هنر تذهیب یا زر اندود کردن در ایران قبل از اسلام نیز رواج داشته و در آن زمان این هنر را «زرنگاری» می نامیدند؛ تذهیب پس از ظهور اسلام، در ایران برای تزئین قرآن بیشتر استفاده شده است؛ در واقع قرآن‌های خوشنویسی و تذهیب قرون اولیه اسلامی مشابه نقاشی‌های تزئینی دوره ساسانی است.
دکتر «حجت امانی»، پژوهشگر هنر اسلامی و هنرمند خطاط درباره ثبت جهانی هنر تذهیب کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان گفت: هنر تذهیب به عنوان میراث معنوی و ناملموس ایرانیان حقی است که مذهبان مشهور و گمنامی در تاریخ و فرهنگ این کشور رقم زده‌اند زیرا که سابقه این فن و صناعت مختص ایرانیان و به نوعی دیگر شرق دور بوده است امید که با ثبت و یادآوری آن، این صناعت گرانبها ارج نهاده شود.
این پژوهشگر هنر اسلامی و هنرمند خطاط درباره سابقه تاریخی هنر تذهیب یا زرنگاری در میان ایرانیان توضیح داد: تذهیب به مفهوم ارج نهادن و زر دانستن امری والا از سنت‌های ایرانیان بوده که در دوران اسلامی به منظور ارج نهادن به کلام الهی به شکوه و کمال رسید. در واقع سنت تذهیب یا زر اندود کردن به منظور ارج نهادن کلام بزرگان از سنن ایرانیان بوده است که می‌توان نمونه‌های آن را در نسخه‌های برجای مانده کتاب مانی مشاهده کرد، پس از اسلام این سنت در خدمت کلام الهی قرار گرفت و بدست هنرمندان ایرانی به اوج و شکوفایی خود رسید به گونه‌ای که علاوه بر اینکه در کنار کلام الهی قرار داشت به سایر صناعات دیگر و معماری نیز راه پیدا کرد از این رو می‌توان گفت تذهیب و تزیین به عنوان عامل هویت بخش و اساسی در هنر اسلامی تبدیل شده است.
* توسعه تذهیب در ایران بیش از سایر کشورهای اسلامی است
وی با اشاره به اینکه توسعه و رشد صناعت تذهیب در ایران بیش از سایر کشورهای اسلامی مشهود است، گفت: در ایران استفاده از عناصر مختلف حیوانی(از نظر مفهوم) گیاهی و هندسی به عنوان آرایه‌های تذهیب به طور گسترده‌ای کار گرفته شده‌اند در حالی که این گستردگی در سایر سرزمین‌های اسلامی کمتر دیده می‌شود.
دکتر «حجت امانی» تصریح کرد: برخی از مذهبان جز تذهیب کلام الهی به کار دیگری مشغول نمی شدند و آن را نوعی عبادت می دانستند و اجرای تشعیر در کتاب آرایی را به دست نگارگران می سپردند؛ از این رو در تاریخ نسخه‌های فراوانی از قرآن تذهیب شده‌اند که دارای رقم کاتب بوده اما رقم و نشانی از مذهب ندارند
ثبت جهانی هنر «تذهیب» در کمیته بین الدولی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو فرصتی را برای توجه بیشتر به این هنر ایرانی اسلامی برای متولیان امر فراهم آورده است، از آنجا که هنر تذهیب دارای سبک‌های مختلفی از جمله سلجوقی (مانوی)، ایلخانی، تیموری، شیراز، صفوی و قاجار است ضرورت دارد که این هنر دوباره درآموزش‌های هنرستان‌ها و مراکز آموزشی هنری مورد بازبینی برای توسعه و ترویج و فرهنگسازی برای آموزش قرار گیرد و با لحاظ کردن آن در متون دروس آموزشی در مقاطع مختلف به کودکان و نوجوانان آموزش داده شود.
انتهای پیام/
نظر شما