« دکتر سید محمد کاظمی قهفرخی» مدیرگروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم در گفتگو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان گفت: آنچه ماه رمضان را از دیگر ماهها متمایز می کند، تغییر و تحول در زمان خوردن، نوشیدن و سایر لذات مادی است. در دنیای امروز که اساس آن بر لذت بیشتر و رنج کمتر است، روزه یک رویه کاملا معکوسی می باشد که نشان دهنده مفهوم فراتر از معنای امروزی زندگی است. ما در این ماه از لذات مادی دوری می کنیم و با سختی و رنجی خودمختارانه تحولی در اوضاع نفس ایجاد می کنیم و آن را با لذاتی آشنا می کنیم که در رویه معمول زندگی مصرف گرای امروز، نا آشناست، زیبایی هایی که در پرهیز و نه در مصرف معنا می یابد. در اینجا معنای رنج تغییر می کند و راهی برای رسیدن به لذات فرامادی است، روزه فرد را از نیازهای پایه ای انسانی به سطح اعلا می رساند.
وی در ادامه افزود: از سوی دیگر رمضان همدلی را با ایجاد مناسک و نیز تشدید انفاق و از خودگذشتگی بیشتر می کند و رویه های معمول که بر اساس منافع فردی شکل گرفته است را تغییر می دهد. منافع در اینجا به ثواب های بالا با اعمال کوچک تغییر معنا پیدا می کنند و با ایجاد مناسک، اجتماعات دینی، خدمات و یاریگری ها به هم نوع، ذیل اهداف معنوی، همدلی را بین افراد بیشتر می کند. مهمانی که در این مهمانی ایجاد می شود؛ همین سر سفره مشترک معنوی نشستن انسان های دیندار است. در اینجا نقطه شروع سرمایه های اجتماعی از معنویت خلاف طبقه یا ثروت و قدرت ایجاد می شود.
کاظمی تصریح کرد: ماه رمضان با ایجاد آمادگی معنوی در انسانها و طهارت درونی، انسانها را آماده فهم و درک آیه های الهی می کند و راه رسیدن به فهم کلام قرآن را از درون شروع می کند. روزه با رفع علف های هرزه درون انسانی که به عنوان عادت واره ها به حساب می آید و در نفس انباشته شدند ذیل رحمت و فضل الهی، او را برای تغییر آماده می کند و تحول معنوی را تسهیل می نماید. در این ماه ظرف درونی انسان با دوری از گناه عایق بندی می شود تا رویه های معنوی بر نفس او تاثیرگذارتر شود.
این عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی اظهار کرد: این ماه، زمان و اوقات انسانی که امروز بر اساس نیازهای اجتماعی تعریف می شود را تغییر می دهد. زمان با اوقات شرعی و نیز معنوی همچون زمان های نماز یومیه و نیز سحر و افطار بازسازی می شود و با این تغییر رویه در سبک زندگی تغییر ایجاد می کند. زمان در اینجا با معیارهای شبانه روزی در شب های قدر انسان را به این نتیجه می رساند که زمان ها بر اساس رویه های معنوی و الهی تاثیرگذاری را شدت می بخشد. در این زمان سرگذشت انسان تغییر می یابد چرا که زمان با سرشت انسانی همسان می شود و او را بالاتر می برد.
استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم در ادامه بیان کرد: اگر بخواهیم بین بهار طبیعت و قرآن وجه تشابهی ایجاد کنیم، می توان از معنای سفر و حرکت استفاده کنیم. طبیعتی که با حرکت به سمت نور و خورشید و به سمت خداوند بزرگ، زمین بایر و نفس زنگار زده مادی را متحول و آن را شکوفا می کند.
وی گفت: اما آنچه باید از ماه رمضان در زندگی امروز جوانان متصور شد، آن است که تغییر باید از خود شروع و این منوط به تغییر سبک زندگی و نیز تحول در معانی لذات و رنجهاست. دگرگونی در این سطح باعث تغییر نگاه فرد به زندگی و جهان می شود و با کنترل طبیعیات، آن را نسبت به مصائب مادی مقاوم و اراده و اختیار انسانی را ارتقا می دهد.
کاظمی خاطرنشان کرد: در اینجا انسان به فراتر از خود رفته و با توسعه فردیت مادی به معنوی، دریچه های جدیدی در زندگی باز می کند که هم در زندگی مادی و هم اجتماعی تاثیرات بیشتری می گذارد و اراده انسانی را در طول اراده الهی قرار می دهد تا از این طریق با نگاه عقل خودمختار، خود را در بن بست های مادی قرار ندهد و همیشه با داشتن امید برای گذر از مشکلات و درنظر گرفتن اراده های بالاتر و فرامادی، انگیزه و امید خود را از دست ندهد. خود را همیشه در حال حرکت ببیند و احساس درماندگی و پوچی از او برداشته می شود چرا که خود را در طی مسیری می بیند که پاداشها و مضرات آنها صرفا مادی تعریف نمی شود و معانی افعال و افکار برای او تغییر می کند.
نظر شما