اشاره: اخیرا برخی نمایندگان محترم مجلس برای ارسال لایحه بودجه سال 90 به شدت به دولت خدوم فشار آورده اند و اینگونه در رسانه ها گفته شده است که دولت دچار اهمال و تأخیر فراوان در این مورد شده است. همچنین برخی از نمایندگان معتقدند باید لایحه را بصورت چند دوازدهم بررسی نمود و مابقی را به خاطر تأخیر دولت به بعد از تعطیلات عید موکول کرد.
سراغ علی اصغر زارعی نماینده اصولگرای مردم تهران و عضو فراکسیون انقلاب اسلامی رفتیم تا درباره مسائل مربوط به لایحه بودجه سال آتی و نحوه رسیدگی به آن صحبت کنند. وی معتقد است لایحه بودجه باید در قالب یک پکیج ارایه شود و نمایندگان مجلس به جای بند بند بررسی کردن این لایحه به صورت کلی آن را بررسی کند؛ در اینصورت هم سرعت رسیدگی به لوایح مهم افزایش یافته هم مجلس و دولت دچار تنشهای کمتری می شوند و هم مجلس طبق خواسته رهبر حکیم انقلاب اسلامی به جزئیات امور مورد نظر دولت دخالت بی مورد نخواهد کرد.
این مصاحبه دقیق از پیش چشمانتان می گذرد؛ باشد زمینه ساز رسیدن به مجلسی انقلابی، ان شاء الله.
شبستان: تأخیر مجلس در بررسی برنامه پنجم توسعه چقدر باعث تأخیر دولت برای ارایه بودجه سال 90 شده است؟
در مجموع تاخیر در اتمام برنامه پنجم یک عالم مهم در تاخیر دولت برای ارایه بودجه سال 1390 است که اگر بودجه بدون برنامه بررسی می شد و به مجلس می آمد یقیناً مورد مخالفت های بیشتری قرار می گرفت و شاید هم به اختلافات بیشتری دامن می زد.
در حال حاضر یکی از ایراداتی که دولت گرفته است این است که مجلس برنامه پنجم توسعه را در زمان مشخص بررسی نکرده است و در واقع آن را دیر به دولت ابلاغ کرده است و به همین دلیل دولت نمی تواند زودتر از این بودجه را به مجلس ارایه دهد.
ممکن است برخی بگویند این بهانه دولت صرفاً جهت بهانه گیری است که بودجه را دیرتر ارایه دهد ولی از نظر ساختاری یک مشکلی که وجود دارد همین است که برنامه بیش از یک سال در مجلس طول کشید و در واقع مجلس بهمن برنامه پنجم توسعه را به دولت ابلاغ کرد و انتظار داریم دولت کمتر از یک هفته بودجه را بیاورد.
شبستان: مهمترین اشکال در این بخش متوجه نحوه بررسی لایحه برنامه و یا بودجه است و یا مشکل اشکالات دیگری در این زمینه وجود دارد؟
مهمترین اشکال در کل در این بخش در بررسی طرح های 5 ساله و بودجه است که شاید این روش بررسی ما در مجلس مستلزم اصلاح آیین نامه باشد.
ما باید در کلیت بودجه را بررسی کنیم و به یک پکیج رای بدهیم نه اینکه بند بند لایحه را بررسی و اصلاح کنیم و اگر ایرادی داشتیم به آن رای ندهیم تا دولت این اصلاحات را بررسی کند و لایحه اصلاح شده به مجلس ارایه دهد که وقتی ما این بودجه را تصویب کردیم.
اگر ما به این گونه بودجه را تصویب کنیم دولت احساس می کند که مجلس لایحه اش را تایید کرده است و قطعاً فردا در مقابل آن پاسخگوست و ما نیز می توانیم نظارت و پاسخگویی از دولت مطالبه کنیم.
در حال حاضر لایحه برنامه یا بودجه ای به مجلس می آید ما در بررسی هایی که در کمیسیون های تخصصی و یا کمیسیون تلفیق داریم بند بند آنها را تغییر می دهیم و در واقع با آن لایحه ای که دولت در ابتدا ارایه داده است کاملاً متفاوت می شود و در چنین موقعی نه مجلس احساس می کند که این مصوبه برای خودش است و نه دولت احساس می کند این لایحه ای بوده است که به مجلس ارایه داده است و همین امر باعث برخی اختلافات میان مجلس و دولت می شود.
ما در حال حاضر جداولی تنظیم می کنیم به شرط تحقق درآمد و هفته ها در مجلس بحث می کنیم و هر نماینده ای در حوزه خودش پروژه ای را تعریف می کند و تامین مالی آن منوط به تحقق درآمد است که معمولاً در سنوات گذشته دیده شده است که اساساً این جداول درآمدی یا محقق نشده اند و یا به طور جزئی محقق شده اند و این امر باعث شده اند که پروژه های جدیدی کلنگ بخورند که پشتوانه مالی نداشته باشند.
شبستان: اگر لایحه بودجه یا برنامه به این روشی که اشاره کردید در مجلس بررسی شود آیا جای اعمال نظر مجلس در این زمینه باقی می ماند.
من می گویم مجلس کل بودجه را می گیرد و در کمیسیون ها بررسی می کند و بعد یک جا به کلیات و جزئیات یا رای می دهد و یا نمی دهد که اگر رای نیاورد معنی اش این است که مجلس ایراداتی را به این لایحه داشته است و دولت موظف است راس مدت زمانی مشخص آن ایرادات را اصلاح کند و به مجلس برگرداند.
شبستان: اگر مجلس در چندین نوبت ایراداتی را به لایحه بگیرد آیا این همان زمانی را که بررسی بودجه در شرایط فعلی به خود اختصاص می دهد نمی گیرد؟
در حال حاضر انگار دولت یک چرک نویس به ما می دهد و ما در مجلس می نشینیم آن را پاک نویس می کنیم و این درست نیست، درست این است که همان پکیج به مجلس ارایه شود و با این کار دولت می فهمد نمایندگان منتخب دولت در کجاها ایراد دارند و آن را اصلاح می کند که با این کار هم سرعت افزایش می یابد و هم مانع بروز برخی اختلافات می شویم.
با این گونه بررسی کردن در خود مجلس کمترین تغییرات به وجود می آید و کار کارشناسی دولت به نتیجه و سامان می رسد.
این به مفهوم بی اختیار کردن مجلس نیست اختیار با قدرت مجلس به این نیست که بند به بند بودجه را بازنویسی کند و یا تغییر دهد قدرت مجلس این است که وقتی یک بسته ای از سوی دولت ارایه می شود و آن را مصوب می کند می تواند آن را بازخواست کند و اگر مصوب نکند دولت می تواند با تغییرات آن را به مجلس برگرداند؟
شبستان: این پیشنهاد تا چه اندازه قدرت عملیاتی شدن دارد؟
در مسیر فعلی این امر می تواند اتفاق بیافتد و اگر لایحه بودجه به مجلس از سوی دولت ارایه شود بعد از بررسی در کمیسیون های تخصصی ظرف مدت کوتاهی در کمیسیون تلفیق بررسی می شود که یا کمیسیون آن را رد می کند و یا آن را تصویب می کند و به صحن علنی ارایه می دهد.
در حال حاضر ما در کمیسیون ها می نشینیم و دستگاه ها را یکی یکی می آوریم و پیشنهاداتی را که برخی از دستگاه ها به دولت داده اند و دولت نپذیرفته است ما آنان را به صورت غیرمستقیم از طریق کمیسیون بررسی می کنیم و بعضی اوقات پانصد تا ششصد صفحه پیشنهاد می نویسیم و اصرار می کنیم و وقت می گذاریم در صورتی که این فعالیت ها کم اثر و بی اثر است.
درست است ما باید در بررسی لوایح و طرح ها سیر آیین نامه ای را طی کنیم اما می توانیم این سیر آیین نامه ای را به جای بلند مدت در کوتاه مدت طی کنیم و در مورد لایحه بودجه نیز این گونه است یعنی روش بررسی لایحه بودجه در حال حاضر در مجلس کارآمد نیست و نیازمند عزم جدی برای اصلاح است.
شبستان: برخی معتقدند دولت برای اینکه لایحه اش از سوی مجلس تغییر نکند آن را دیرتر ارایه می دهد آیا با این نظر موافق هستید؟
هر دولتی از بسته اش و لایحه اش دفاع می کند این چه منطقی است که ما باید بگوییم دولت حتماً باید یک بسته ای را به مجلس بدهد و اگر مجلس آن را صددرصد تغییر داد دولت آن را قبول کند این درست نیست بلکه هر دولتی از بسته و لایحه اش دفاع می کند.
شبستان: در شرایط فعلی سخن از بررسی یک دوازدهم یا سه دوازدهم لایحه بودجه سال 90 در مجلس است این گونه بررسی بودجه چه تاثیری در سیستم اداری و اجرایی کشور می گذارد.
من معتقدم ما نباید این کار را انجام دهیم زیرا در سی و دو سال گذشته آن هم به جز یک مورد ما چنین کاری را نکرده ایم.
منطق درست این است که ما بودجه را در قالب همان پکیج بررسی کنیم و قطعاً این گونه بررسی کردن زمان کمتری می برد و چون یک کار جدید است مجلس و دولت انعطاف خواهند داشت و دولت در سالهای بعد سعی می کند بسته اش را به گونه ای به مجلس ارایه دهد که مورد مخالفت مجلس قرار نگیرد یعنی ایرادات نمایندگان را برطرف می کند.
پایان پیام
نظر شما